Bademcik ve Geniz Eti

Bademcik iltihabı belirtileri ateş, boğaz ağrısı, yutma güçlüğü, baş ağrısı, halsizlik ve eklem ağrısıdır. Bademciklerin üzeri gri-beyaz iltihaplı madde ile kaplanabilir. Enfeksiyona farenjit de eklenebilir. Akut bademcik iltihabı çoğu zaman kolayca iyileşmesine rağmen komplikasyonlara da yol açabilir (bademcik yakınında apseleşme, boyun derin dokularına enfeksiyonun yayılması, kana bakterilerin karışması). Sık geçirilen boğaz enfeksiyonları sonrasında bademcik ve geniz eti dokularında büyüme görülebilir. Büyüklüğe bağlı olarak solunum yollarında oluşan tıkanıklık horlamalara neden olur. Orta kulak havalanmasının bozulması orta kulak iltihabı ve işitme fonksiyonlarında kısmi bozulmaya yol açabilir. Ayrıca A grubu beta-hemolitik streptokoklara denen mikroplara karşı gelişen antikorlar diğer organlar (kalp, eklemler ve böbrekler) için de hastalık nedeni olabilmektedir.

Enfeksiyona zemin hazırlayan faktörler saptanıp önlem almaya çalışmalıdır.Yılda 5-6 dan fazla gerçek anlamda bademcik iltihabı ameliyatı gerektirebilir.Ameliyat kararı hekimin, hastayı muayenesi ve hastalık hikayesi ile alınır.

Nedeni, çoğu zaman boğaz mukozasının çevresel faktörlerle tahriş olmasıdır (sigara içilmesi veya içilen ortamda bulunulması, kimyasal madde buharlarının solunması, toz, alkol, ağız açık uyunması, alerjik reaksiyonlar). Bu durum boğaz mukozasının hafif düzeyde iltihabi reaksiyon göstermesine yol açar. Bu sorunla karşılaşan kişilerin boğaz görünümü normalden daha kırmızıdır. Sinüzite bağlı geniz akıntısı ve mide asit reflüsü de bu şikayete yol açmaktadır. Hastalarda boğazda kuruluk hissi, boğaz temizleme ihtiyacı, yabancı cisim hissi, bulantıya neden olabilen aşırı mukoza duyarlılığı, kuru öksürük şikayetleri görülebilir.

Öncelikle tahrişe yol açan ortam iyileştirilir. Sigara içiliyorsa bırakılması önerilir. Alerji, sinüzit ve reflü varsa tedavi edilir. Ağız açık uyuma burun problemine bağlıysa tıkanıklık giderilir. Ancak kesin neden saptanırsa tedavide başarılı sonuç alınmaktadır.

Operasyon kararı dikkatli sorgulama ve muayene/tetkik sonucunda verilmektedir. Tonsillektominin ana sebebi sık bademcik iltihabı ve tıkayıcı apne sendromudur.Her yıl 6 bademcik iltihabı(yılda 20 günden fazla okula gidememe ve ya işgücü kaybı),tekrarlayan bademcik çevresi abse durumları ve aşırı büyük bademcik nedeni ile tıkayıcı apne sendromu(horlama, uykuda nefes durması)dur.

Geniz eti ve bademcik ameliyatı çoğunlukla çocukluk çağında yapılan bir işlemdir. Gerekli nedenler mevcutsa ve kişinin operasyon geçirmesine engel teşkil eden bir sağlık sorunu yoksa her yaş grubunda operasyon yapılabilir. Ancak çok zorunlu olmadıkça 4-5 yaş altındaki çocuklarda operasyon tercih edilmemektedir.

Operasyon sonrası kanama en sık görülen komplikasyondur.Kanamalar en çok ameliyat sonrası 7-10 gün içinde gelişir,bununla birlikte geç kanamalar bildirilmiştir.Ameliyat öncesi kanama ve pıhtılaşma problemi varsa doktorla paylaşılmalı aspirin gibi kan sulandırıcı ilaçlar 2 hafta önceden kesilmelidir.Ameliyat sonrası sert ve batıcı şeyler yemekten kaçınılmalı,2 hafta spor yapılmamalıdır.Boğazı şiddetli temizleme yapılmamalı ve kabız olunmamalıdır.Ikınma ile kanama ortaya çıkabilir.

Bağışıklık sisteminin operasyondan sonra daha sık farenjit olunduğu yolunda inanış vardır. Ancak bademcikleri alınmış kişilerde farenjit olma sıklığı normal insanlardaki kadardır.

Ameliyat sonrası yiyecekler oda ısısında veya soğuk olmalıdır.

1.gün:Su,süt ayran.

2.gün:Süt,ayran ,yoğurt,çorba,muhallebi.

3.gün:Aynı yiyecekler.

4.gün:Aynı yiyeceklere ek olarak patates püresi,makarna,et suyunda ve çorba içinde ekmek içi ,süt içinde eritilmiş bisküvi.

14 güne kadar diyete çok dikkat edilmelidir.

Bunun yanında sigara içilmemeli, şiddetli öksürük, boğaz temizleme, ıkınma ve aşırı sıcak-nemli ortamlardan kaçınılmalıdır.Ağız veya burundan sürekli kırmızı ve taze kan gelmesi durumunda doktora danışılmalıdır.

Bademcik küçültme bademciğin sadece bir kısmının alınmasıdır. Çocuklardaki horlama ve uyku apnesi rahatsızlığında bademciğin tamamını almaya gerek yoktur. Geniz etinin alınması yanında bademciğin küçültülmesi ağız solunumu, horlama ve uyku apnesini tamamen iyileştirir. Bademciğin tamamı alınmadığından bağışıklıkta azalma olmaz. Ameliyat sonrası ağrı geniz etinin alınması kadardır ve 1 gün hafif ağrı şeklindedir.