Kulak Çınlaması

Gerçekte olmayan seslerin kişi tarafından ses olarak algılanmasına tinnitus (kulak çınlaması) denir. Bu ses değişik tonlarda ve özelliklerde olabilir. Hastalar kimi zaman bir vızıltı, kimi zaman uğultu, rüzgar sesi veya bir makinenin çalışma sesi gibi tarif edebilirler. Bu seslerin hepsine birden tinnitus adı verilir.
Genellikle bu sesler dışarıdan başkaları tarafından duyulmaz. Dışarıdan başkaları tarafından duyulan tinnituslara objektif tinnitus denilir. Çoğunlukla ya bir damarsal bir bozukluktan dolayı veya kasların kasılması sonucu orta kulakta meydana gelen seslerden ötürü gelişir.
Tinnitus, kulak çınlamasının tarihçesi M.Ö ye dayanmaktadır .O döneme ait kazılarda delinmiş kafatasları bulunmuştur.Bu o dönemde kulak çınlamasının kişinin içine şeytan girmesi ile oluştuğunu kafasına delik açılarak tedavi etmeyi düşünmeleri sonucu olabilir. Yakın tarihte ünlü ressam Van Gogh’ un kulak çınlaması nedeni ile geçirdiği psikolojik rahatsızlık sonucu kulağını kestiği söylenir. Bugün dünya nüfusunun 1 / 3 inde az yada çok kulak çınlaması olduğu bilinmektedir.
Sesin sadece hasta tarafından duyulduğu subjektif tinnitusun birçok olası nedeni vardır.Bu bazen kulak kiri (buşon) gibi basit nedenlerle olabileceği gibi enfeksiyon, kulak zarında delinme, orta kulakta sıvı birikmesi ve orta kulakta ki kemikçiklerin veya eklem yerlerinin sertleşmesi gibi daha önemli nedenler de olabilir.
Tinnitus baş ve boyun bölgesindeki damar genişlemeleri (anevrizma) veya denge ve işitmeyi sağlayan sinirden kaynaklanan bir tümörden (akustik nörinom) dolayı da olabilir. Bu problemlerde işitme kaybı da vardır. Allerji, yüksek veya düşük tansiyon, tümör, şeker hastalığı, tiroid problemleri, baş ve boyun bölgesine gelen darbeler ,bazı romatizma ilaçları, bazı antibiotikler, sakinleştirici ilaçlar ve aspirin tinnitusa neden olabilir. Her durum için tedavi çok farklıdır. Bu nedenle konusunda uzmanlaşmış bir doktora muayene olmak ve eğer bulunabiliyorsa kulak çınlamasının gerçek nedenini bulmak çok önemlidir.
Tinnitus çoğunlukla işitme sinirlerinin mikroskopla görülebilecek kadar küçük olan uçlarında meydana gelen hasarlardan ötürü gelişir. Bu sinir uçlarının sağlıklılığı doğru ve kesin duymayı sağlar ve bunlarda meydana gelecek bir hasar işitme kaybı ve tinnitusa yol açar. İlerlemiş yaşla birlikte sinir uçlarında bazı değişiklikler meydana gelir bu da beraberinde tinnitusu getirir. Günümüz dünyasında yüksek ses tinnitusun muhtemelen en sık rastlanan nedenidir ve işitme kaybına da yol açar. Ne yazık ki birçok insan endüstriel gürültünün, yangın alarmlarının, yüksek sesle müzik dinlemenin ve diğer gürültülerin ne kadar zararlı olduğundan ya habersiz ya da bunu umursamamaktadır. Stereo kulaklıklarla yüksek müzik dinlemek riski daha da fazlalaştırmaktadır.
Öncelikle işitme sisteminin vücudun en hassas ve kırılgan sistemi olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle kulak çınlamasından korunmak için;
- Yüksek sesli müziğe maruz kalmaktan korunun.
- Kan basıncını sürekli kontrol ettiriniz. Kontrol altında olması için doktorunuza başvurun.
- Tuz alımını kısıtlayın (fazla tuz dolaşım sisteminizi bozacaktır.) Tuzlu yiyeceklerden uzak durun ve yemeğinize tuz eklemeyin. Sinir sistemine uyarıcı etkisi olan kahve, kola ve sigaradan uzak durun.
- Günlük egzersizler kan akımınızı düzenler.
- Yeterince dinlenin ve çok yorulmaktan sakının.
- Sesten endişelenmeyin. Kulak çınlamanız sizin sağır olmanıza ve aklınızı kaybetmenize neden olmaz. Bu sesleri rahatsız edici ama önemsiz bir gerçek olarak kabul edin ve olabildiğince yok saymayı öğrenin. Bu çeşit kontrol ya kişinin kendini şartlandırması ya da maskeleme yöntemiyle başarılabilir.
- Sinirliliğinizi ve gerginliğinizi en aza indirin.
- Sigara kullanmayınız.
- Alkol almayınız.
- Tuzdan uzak durunuz.
- Aşırı kırmızı et (aşırı yağlı ve baharatlı) tüketmeyiniz.
- Tuzlu kuruyemiş yemeyiniz .
- Çikolata ,şerbetli tatlılar (baklava, şöbiyet, kadayıf v.b) yemeyiniz.
- Asitli içecekler (kola, gazoz v.b) tüketmeyiniz.
- Yüksek sesli müzik dinlemeyiniz.
- Gürültülü bir ortamda bulunuyorsanız veya çalışıyorsanız koruyucu tıkaç kullanınız.
- Stresten uzak durunuz.
- Sizi yormayacak şekilde düzenli spor yapınız. (Doğa Yürüyüşleri).
- Günde en az yarım saat sakız çiğneyiniz.
Tedavi de sebebe yönelik birtakım ilaçların uzun süreli kullanılması gereklidir.Bu ilaçlar doktor tavsiyesi dışında kullanılmamalıdır.Bununla birlikte çoğu hastada tinnitusu oluşturan bir sebep bulunamayabilir.Bu nedenle kulak çınlamasının henüz kesin bir tedavisi vardır denemez.
Bazı yöntemlerle hastaya tinnitusla baş etmesi öğretilir ve sonuç alınabilir. Psikoterapi,akapunktur uygulamaları yapılabilir.
Yeni tedavi yöntemleri olarak tinnitus feedback retraining terapi adı verilen yöntemle hastanın kulağına beyaz gürültü veren kişiye özel frekanslarla ayarlanmış işitme cihazı takılır ve verilen ses ile çınlamanın baskılanmasına çalışılır.Bu yöntemle hastanın tinnitus frekansı bulunarak o frekansta ve şekilde gürültü verilir.Uygulama ilk hafta iki saatte bir 15 dakika sonrasında ise hastaya bağlı olarak aralıklı uygulamadır.Diğer masker yöntemleri teyp kasetleri(geniş band),gürültü yastıkları(CD veya kaset teyp aracılığıyla) ve masa üstü maskeleme cihazlarıdır.Maskeleme ile %91′ e kadar iyileşme olduğu çalışmalarla gösterilmiştir.
İkinci tedavi yöntemi soft lazer uygulamasıdır.Kulak çınlaması ile mücadele etmede soft lazerin faydalı olabileceği düşünülmüştür.Kulak çınlaması hastalarında yapılan soft lazer uygulamanın % 75′e yakın başarı sağladığı söylenmektedir.
Softlazer uygulamalarının iki şekilde yapılır.
Birinci yöntem, 12 seans dan oluşur her bir seans ortalama 30 – 40 dk. sürer softlazer ve elektromanyetik dalgalar beraber uygulanır. Bu uygulama yaklaşık 1,5 – 2 ay sürer, hastanın ilaç tedavisi ve diyet programına uyması hastalıktan kurtulabilmesi için gereklidir.
İkinci yöntem ise, üretici firmaların geliştirdiği soft lazer’in kalem modelidir. Bu lazer kalemini hasta her gün 20 dk. 90 gün gösterilen bölgeye uygular. Bu yöntemi de uygularken diyet programına uyması gereklidir. Soft lazerin halen herhangi bir yan etkisi saptanamamıştır, fakat araştırmalar devam etmektedir.